Bernë, Bruksel 3 Maj -Janë bërë më shume se njëzet vite nga vrasjet, rrëmbimet dhe zhdukjet e 14 gazetarëve në Kosovë dhe fatkeqesisht deri me tash askush nuk është nxjerrë para drejtësisë për krimet e kryera. DFhe per cudi keto vite Kosva pa pasur nje ser qeveri dhe secila opozte ne rpag te zgjdhjeve ka akuzuar qverine apo partite ne pushtet se jane te involvuar ne keto krime makabre. Por nuk kane munguar edhe kritika dhe akuza edhe ndaj nderkombëtareve sidomos ndaj UNMIK-ut dhe EULEX-it, qes ipas fmilajarve te viktimave, nuk kane bere asgjë ne kete drejtim dhe secili i hedh fajin njeri-tjetrit. Lidhur me keto raste gazeta zvicerane ka pyetur zyrtaret e EULEX-it.
“Të qëndrosh pasiv do të thotë të jesh bashkëpunëtor i vrasesve…”, thote Sekretari i Federatës Evropiane të Gazetarëve
Per moszbulimin e vrasesve te 14 gazetareve ne Kosove, zyrtaret nga EULEX thone se, ky nuk eshte misioni yne, meqe kompetencat dhe dosjet e rasteve ju keni dorezuar Qeverise se Kosoves para 5 vitesh. Se ku kane mbetur ato dosje dhe kush eshte duke u marrur me te mund te pyetni ne qeverite e mehershme ose ne prokurori, thone ata.
« Në qershor 2018, mandati ekzekutiv i EULEX-it në gjyqësor përfundoi dhe rastet iu dorëzuan autoriteteve të Kosovës. (In June 2018, EULEX’s executive mandate in the judiciary ended, and the cases were handed over to the Kosovo authorities), ka thënë sot nje zyrtare e EULEX-it.
Por, rasti i fundit ndaj gazetarit Valon Syles duket se ka mobilizon komunitetin nderkombëtar, per hapjen dhe rishqyrtimin e dosjeve të kercnimeve dhe vrasjeve te gazetareve në Kosovë, pasi organizatat nderkombëtare të gazetarëve ne Bruksel dje kane kerkuar përmes gazetës zvicerane ne shqip Le Canton27.ch IFJ dhe RSF ne Bruksel nga Prishtina dhe EULEX zbulimin e autorëve te vrasjeve te 14 gazetarëve ne Kosovë.
«Kanë kaluar me shume se njëzet vite nga vrasjet, rrëmbimet dhe zhdukjet e 14 gazetarëve në Kosovë ndërmjet viteve 1998 dhe 2005. Dhe fatkeqesisht deri me tash askush nuk është nxjerrë para drejtësisë për krimet e kryera… » ka thëne z.Ricardo Gutiérrez për gjerjges i IFJ per Evropër .
Gjatë asamblesë vjetore të Federatës Evropiane të Gazetarëve, e cila u mbajt më 6 qershor 2018 në Lisbonë, u miratua një rezolutë nga Asambleja e Përgjithshme që bën thirrje për hetime të shpejta dhe efektive për krimet e pazbardhura të kryera ndaj 14 gazetarëve në Kosovë. Sipas jkolegut nga Brukslei z. Gutiérrez « rezoluta ju bën thirrje autoriteteve serbe dhe kosovare që të rrisin bashkëpunimin e tyre në hetimin e këtyre rasteve. Rezoluta është miratuar pas kërkesës së përbashkët të Asociacionit të Gazetarëve të Serbisë, Asociacionit të Gazetarëve të Pavarur të Serbisë, Asociacionit të Gazetarëve të Kosovës dhe Unionit të Gazetarëve të Serbisë. »
Edhe Pavol Szalai, shef i zyrës BE-Ballkan nga Reportres Sans Froniteres ne bisedene fujndsit q ekishim ne Prishitne dejkalori për gazeten zvcerane ne shqip Le canton27.ch se « vrasjet e gazetareve ne Kosove ka qene brenge e RSF qe shuke vite, krime te cilet nuk u zbuluan dhe ngecen propgresin dhe integrimet ne Kosovë. Pra, tash kur ne Kosove ka nisur te funksionoj shtetit juridik, eshte koha qe te nisin hetimet dhe te kapen autoret e vrasjeve te gazetareve ne Kosovë… »
Zyrtarët e IFJ dhe Reporters sans Fronitieres në Bruksel janë të shqetësuar për heshtjen jo vetem qeverive kosovare keto 20 vitet e fundit, por edhe te nderkombëtareve, sidomos EULEX is dhe shoqatave të gazetarëve qe regojne vazhdimisht vetem për fyerje apo kercnime të gazetarëve, por jo edhe për atentatetdhe vrasjet e tyre?!. Siq dihet ne Kosoven e pas luftes (1999) ne Kosove jane vrare e zhdukur 15 gazetare qe sot e kesaj dite nuk dihet nuk eshte arrestuar e ndeshkuar askush?!
Brukseli: Heshtja dhe mos arrestimi i vrasesve të gazetarëve ne Kosovë që po trimeron autoret e krimeve, solidarizim apo frikë nga mafia dhe bandat kriminale
«Për IFJ ne Bruksel shqetësuese mbetet liria e shtypit në Kosovë, sidomos vrasjet dhe kercnimet e vazhdueshme të gazetarëve, cka policia vendore dhe EULEX-i duhet të beje me shume, të identifikojë autorët dhe të japë dënimin e merituar. Ndryshe, mos arrestimi i tyre mund te kuptohet frike nga mafia, jane te korruptuar ose solidarizohen me kriminelët që do të inkurajonte, trimëronte kërcënuesit dhe vrasësit e tjerë në rajon». Kështu ka deklaruar z. Ernest Sagaga, shef i Federatës Ndërkombëtare të Gazetarëve (IFJ) për Evropën me seli në Bruksel.
Zyrtaii i IFJ z. Sagaga ne vazhdim ka dënuar ashpër edhe gjuhën fyese të mediave serbe ndaj shqiptarëve, gjuhe kjo e cila nuk i bën mirë vet Serbisë e cila pretendon t’i bashkangjitet familjes së madhe Evropiane BE-së.
Zyrtaret e organizatave nderombëtare nga Brukseli: Rasti ndaj Valon Syles sensibilizoi krimet ndaj gazetareve, duke nxitur hapjen dosjeve të kercnimeve dhe vrasjeve te gazetareve ne Kosovë
Kosova, Serbia, Maqedonia janë radhitur shumë poshtë ne lista sa i përket lirisë së mediave. Liria e shtypit viteve të fundit ka rënë, sidomos ne Ballkan, në nivelin më të ulët ne vendet e BE-së, eshte ky konstatim i Federatës Ndërkombëare të Gazetarëve si dhe organizatave tjera botërore që veprojnë në favor të lirisë së shtypit. Sipas raporteve te IFJ, Reporters sans Frontieres dhe AJASE (Asociacionit të Gazetarëve Shqiptare në Zvicër dhe Evropë) në Kosovën e pas luftës ka pasur mbi 300 kërcënime dhe 4 vrasje të gazetarëve dhe bashkepunëtore, kryesisht te gazetes kombëtare “Bota Sot” (Enver Maloku, Xhamajl Mustafa, Bekim Kastrati dhe Bradhyl Ajeti) por sot e kësaj dite pervec deklaratave “të ashpra” askush nuk eshte arrestuar për keto akte kriminale.
“Për IFJ në Bruksel shqetësuese mbetet liria e shtypit në Kosovë, sidomos vrasjet dhe kërcnimet e vazhdueshme të gazetarëve, çka policia vendore dhe EULEX-i duhet të bëjë më shumë, të identifikojë autorët dhe të jap dënimin e merituar. Ndryshe, mos arrestimi i tyre mund të kuptohet frikë nga mafia, janë të korruptuar ose solidarizohen me kriminelët që do të inkurajonte, trimëronte kërcënuesit dhe vrasësit e tjerë në rajon”, kështu ka thënë shefi i Federatës Ndërkombëtare të Gazetarëve (IFJ) Evropën me seli në Bruksel, Ernest Sagaga.
IFJ dhe organiza tjera nderkombëtare kane pohuar se është kerkuar nga specialja per krime ne Kosovë te merret jo vetëm me krimet dhe vrasje te kundershtarëve politik te arkitketit të pamvaresisë së Kosovës dr.Ibrai Rugovës, pore edhe për likuidimin e gazetareve shqiptarë në Kosovën e pas luftës.
Sipas drejtueses së IFJ dhe Reporters sans Fronitieres mediat ne ballkan duhet t’i permbahen kodeve dhe antologjise se gazetaraise profesonale sipas standardeve evropiane, ne te kundertën dëshmon se në disa media mungon jo vetëm e profesionalizmi, por se në ato vende ndihet edhe mungesa e funskionimit të shtetit juridik , institucioneve demokaratike. Sikur të mos ishte kështu sigurisht as Kosova e as Serbia nuk do të radhiteshin në vendet e fundit të listave të vendeve botërore mbi situatën e mediave”
Sikur Federata e Gazeterve Nderkombëtra (FIJ) edhe disa tjera duke denuar rastin e fundit, sulmin mbi gazetarin Valon Yyla, kane pohuar se rasti ne fjalë ka shtyre komunitetin nderkombëtar qe tash e tutje te merret seriozisht me situaten e gazetareve, duke hapur dosjet e kercnimeve dhe vrasjeve gjate ketyre dy decenieve te fundit ne Kosovë.
Lidhur me sitauten e mediave, sidomos per kercnimet, sulmet dhe varsjet e gazetareve ne Kosove u bisedua me shefin e EULX.-it ghjate rpitje se dhjete gazetareve nderkombëtar nga Gjeneva dhe Zvicra dite me parë. Kjo teme ihste debatuar edhe ne nëntorin e vitit te kaluar kur në Prishtine qendruar 7-8 perfaqesues te organizatave nderkombërtare qe perkujdesen për gazetaret dhe fjalën e lire ne botë. Ishin keta partnerët e Platformës për Sigurinë e Gazetarëve të Këshillit të Evropës se bashku me kreret e shoqatave te gazetareve evropiane dhe perfaqesues te organizatave nderkombëtare nga Brukseli, Strasbourgu dhe Gjeneva vizituan Kosovën dhe Shqipërinë kater ditë rresht (14 dhe 18 nëntor 2022) për të vlerësuar gjendjen aktuale të lirisë së mediave, mbrojtjen e gazetarëve, vrasjet 14 gazetareve gjate dhe pas luftës në të dy vendet dhe mosndëshkimi i autorëve.
